Ông Đầu Rau

SỰ TÍCH ÔNG ĐẦU RAU

Tại sao ông Đầu Rau lại có vị trí quan trọng trong tín ngưỡng của người Việt đến thế? 
Tích xưa kể rằng cặp vợ chồng Trọng Cao và Thị Nhi lấy nhau đã lâu mà chưa có con nên sinh ra cãi vã khiến Thị Nhi bỏ nhà ra đi. Nàng gặp và kết duyên cùng Phạm Lang. Trọng Cao hối hận đi tìm, vì túng đói mà phải xin ăn. Một hôm tình cờ Trọng Cao đến xin tại nhà Thị Nhi, nàng nhận ra chồng cũ, làm cơm thết đãi và giấu chồng trong đống rơm bên nhà. Vô tình Phạm Lang đốt rơm bón ruộng, lúc ngọn lửa đang cháy, Thị Nhi bèn nhảy vào chết cùng Trọng Cao. Phạm Lang thấy thế cũng nhảy vào cùng vợ.

Câu chuyện cảm động đến tai Ngọc Hoàng ngài bèn cho họ làm vua bếp: Phạm Lang là Thổ công trông nom việc trong bếp; Trọng Cao là Thổ địa trông coi việc trong nhà; Thị Nhi là Thổ kỳ trông nom việc chợ búa. Ba vợ chồng được hóa làm ba ông Đầu Rau mãi mãi bên nhau.

Kể từ đó, 23 tháng Chạp hàng năm, dân ta đều cúng cá chép vàng làm lễ tiễn ông Công lên trời để dâng tấu Ngọc Hoàng, “quẳng” đầu rau cũ xuống ao, thay đầu rau mới để việc gia đình, chợ búa trong năm mới được thuận lợi.

VỊ THẦN "GIỮ LỬA "

Nếu trước đây, Đầu Rau của người Việt chỉ là bếp ba chân đun bằng rơm rạ thì cùng với sự phát triển, bếp đã không còn là “công trình phụ” nữa. Thay vào đó, bếp luôn được chăm chút bởi đó là nơi thường xuyên lui tới của mọi thành viên trong gia đình.

Dân gian có câu “Lấy vợ đàn bà, làm nhà hướng Nam”, làm nhà hướng Nam là lẽ đương nhiên thì căn bếp nhỏ ngay sát nhà bao giờ cũng có hướng Tây vừa để tránh gió cũng vừa là hướng vào ngôi nhà cho ngọn lửa thêm ấm cúng.

Không gian của bếp tưởng chừng chỉ là chốn dành cho các bà nội trợ nhưng thực chất đó lại là không gian chung của gia đình. Đó là nơi ươm mầm tình cảm, nơi kẻ dưới cung kính người trên thông qua lời mời trang trọng trước mỗi bữa ăn, là nơi đứa con thơ kể bố mẹ nghe câu chuyện hàng ngày ở trường lớp, người mẹ đảm đang truyền dạy con gái bí quyết nấu ăn trước khi về nhà chồng…. Ngọn lửa hạnh phúc ấy cứ thế lớn dần từ căn bếp nhỏ trong mỗi ngôi nhà.