'cookieChoices = {};'

Friday, November 7, 2014

Hẻm nhỏ xóm nghèo


Năm 1968 , lên 3 tuổi , tôi về Sai Gon và sau đó " định cư " tại một con xóm nhỏ gần ngã 7 , chuồng bò . Xóm tôi gồm hơn hai chục gia đình ở dọc con hẻm nhỏ tương đối thẳng thớm , bề ngang chừng 3 đến 5 mét , chỗ rộng chỗ thắt ... , là con đường huyết mạch nối liền đường Petrus Ký ( Lê Hồng Phong ) với Trần Văn Văn ( sau này là Trần Minh Quyền ) . Xóm tôi là một xóm tương đối nghèo , chỉ có vài ngôi nhà lầu , còn thì toàn là nhà trệt mái ngói , lợp tôn và đa số đều là dân lao động . Được cái người dân nơi đây cũng tương đối hiền hòa , ngoài vài vụ chòm xóm xích mích cãi cọ, to tiếng thì trong xóm cũng chưa từng xảy ra chuyện ẩu đả nghiêm trọng nào . Và con nít xóm tôi nhờ vậy cũng không đến nỗi hư hỏng , mất dạy như dân đầu đường xó chợ . Ngày xưa , xe cộ ít nên xóm ít xe qua lại và cũng khá ít người đi bộ nên xóm khá vắng vẻ , thật là nơi thích hợp để bọn trẻ chúng tôi chơi đùa mỗi ngày . Chính vì vậy mà con hẻm nhỏ này trở thành sân chơi chính và lý tưởng của bọn tôi , có khi còn thu hút cả bọn con nít từ những khu lân cận về chơi chung . Con hẻm là nơi chúng tôi đã trải qua giai đoạn tuổi thơ thật thần tiên , với biết bao nhiêu trò vui đùa , lưu giữ bao nhiêu là kỷ niệm vui buồn mà lắm khi lòng không khỏi bồi hồi xúc động khi bỗng dưng mà chợt nhớ ...




" Mối tình đầu " .Không biết là năm ấy tôi bao nhiêu tuổi , có thể là 5 - 7 tuổi , chỉ nhớ mang máng mình đã từng kết bạn , từng chơi đùa với một cô bé ở nhà đối diện . Cô bé cũng trạc tuổi mình , đen thui , vì là dân quê lên thành phố nghỉ hè . Mấy tháng chơi chung chắc cũng dần làm đôi bạn trở nên thân thiết , quyến luyến ... một cách vô thức . Một ngày nọ , tôi thấy hụt hẫng , buồn vô cùng , vì bỗng dưng mở mắt ra và ... không còn bạn để chơi đùa cùng nhau nữa . Cô bạn đã biến mất đột ngột như sương như khói , không một lời báo trước . Tôi ôm nỗi buồn một mình không chia sẻ , không bộc lộ với ai và lặng lẽ tìm nơi chôn sâu giấu kín . Một ngày nọ , tình cờ mà anh tôi đã phát hiện ra và la toáng lên để chọc tôi rằng : 


- Má ơi ! Thằng Q nó viết đằng sau tấm lịch ( tấm bìa cứng của lịch block - nhiều người hay có thói quen sử dụng mặt giấy trắng còn trống phía sau để ghi chép lặt vặt , như một cuốn sổ tay " dã chiến " trong năm của gia đình ) : " Chót về quê Q khóc ngày ...tháng ...năm ... " nè !Lúc đó tôi rất xấu hổ vì mấy lẽ : là con trai mà chơi với con gái và lại còn khóc vì nhớ ... gái nữa chứ ! Do đó tôi đã phản ứng lại rất quyết liệt , cố chứng minh rằng mình cũng mạnh mẽ lắm chứ đâu có ... tệ như vậy !Ngày tháng trôi , khi lớn lên một chút thì bạn bè cũng đông hơn , vui hơn và chuyện xưa trở nên nhạt nhòa và thật sự chìm vào quên lãng .Mãi sau này , khi đã " truởng thành " , tức trên 15 tuổi , tôi mới lại nghe nhỏ em gái nhắc đến chuyện cũ . Nó bảo chị Chót mới ở quê lên , anh có muốn gặp không ? Do tò mò và sĩ diện hão ( chứng tỏ bản lĩnh gan cóc tía ... không sợ gái ) nên tôi gật đầu đồng ý . Thế là nhỏ em làm " cầu nối " để anh gặp lại chị . Thật thất vọng cho lần hội ngộ này , vì trước mắt tôi là một khuôn mặt rất xa lạ , cũng không có chút gì gợi nhớ trong ký ức , ngoài cái tên nghe rất chân quê mộc mạc . Cuộc gặp diễn ra trong ngượng ngùng , vô vị vì cả hai không có gì để nói ngoài mấy câu thăm hỏi ...và do đó kết thúc rất chóng vánh . Tôi thầm nghĩ : Đúng là con nít ( thật ra là mình ) mau quên thật ! Tất cả chỉ còn lại câu chuyện về tấm lịch cũ với mấy chữ " Chót về quê Q khóc " mà thôi ! Một tình cảm rất con nít , bộc phát và cũng mau lụi tàn như ngọn lửa của một que ...rơm . Dù vậy nó đã trở thành " huyền thoại " không phai vì đã được ghi thành chữ và nhắc đi nhắc lại như một sự kiện quan trọng . Có thế mới thấy sự lợi hại của ngòi bút và " bia miệng thế gian " . Bóng đêm .Xóm tôi về đêm chìm trong bóng tối đen kịt , bởi không có đèn đường . Trong xóm còn có nhà ông Tư , là nhà duy nhất sở hữu cái sân đất khá rộng rãi , có cây vú sữa cao vút , lá dầy cộp , tàng lá rộng ...cộng với cây trứng cá cao cỡ 4 mét , đủ làm rớp mát cả khoảnh sân và một phần con hẻm lúc ban ngày và làm cảnh quan về đêm thêm phần ... bí ẩn , vừa đe dọa , vừa kích thích . Cũng vui ! Với ánh sáng tờ mờ hắt ra từ những ngôi nhà trong xóm , hình dáng mặt người cách xa chừng chục mét đã trở nên mờ ảo , khi ẩn khi hiện , đầy bí hiểm , khó nhận dạng . Thật lý tưởng để tối tối , đám con nít tụ tập lại kể chuyện ma hoặc chơi năm mười . Nhờ bóng tối rất nhiều , xen với ánh đèn loang lổ ... nên chỉ cần một cái cột , một bức vách hơi nhô ra , một cái ngách , con ngã rẽ nhỏ , một chiếc xe , một cánh cửa rào ...cũng có thể trở thành chỗ núp thật an toàn , khó phát hiện . Cuộc chơi vì thế mà trở nên gay go , thách thức , hấp dẫn hơn lúc chơi vào ban ngày nhiều . Chưa kể khi chọn một chỗ thật kín , thật tối , thật bí mật ...thì cũng rất mạo hiểm và căng thẳng , vì biết chắc là ma cũng thường lẩn quẩn ở những nơi này ! Núp mà nghe tim đập thình thịch liên hồi , sợ bị bạn phát hiện thì ít mà sợ bị ma gặp thì nhiều . Một giây dài như một phút . Hồi lâu mà không thấy động tĩnh gì thì thần kinh sẽ căng như dây đàn sắp đứt , chỉ cầu mong cho mình bị bạn phát giác cho rồi , hoặc tự đem thân nộp mạng ...còn hơn là ở đây lâu rồi bị ma giấu mất xác ! Cái tâm trạng hồi hộp đó rất " đã " ! Mùa trung thu thì càng sướng vì không gì đẹp cho bằng bốn bề đen kịt , làm nổi bật những chiếc lồng đèn giấy kiếng đủ màu đủ dạng , được thắp sáng bằng những ngọn nến nhỏ lung linh , đi rồng rắn trong hẻm . Gió lùa làm ngọn lửa khi bùng , khi lụi làm ánh sáng cũng khi mạnh khi yếu , khi thì sáng rực lên khi thì sụp tối ...liên hồi ; cộng thêm nhịp chan bước , tay rung làm ngọn đèn đong đưa , khi mờ khi tỏ , làm bóng người cũng chập chờn nhảy múa theo ...rất đẹp . Con nít cầm đèn khi đi đi dừng , la hét ỏm tỏi vì va chạm nhau , vì bị tắt nến . Xin lửa cũng nhốn nháo , kêu réo om sòm . Vài đứa tinh nghịch còn thừa cơ hội mồi lửa còn chu mỏ thổi một cái thật mạnh cho tắt luôn cả lũ ...cho bõ ghét , hoặc cố tình làm vậy để trêu ghẹo cho nhốn nháo chơi . Trời tối như vậy mà chơi trò nấu cơm bằng nến , lấy lá làm rau , lấy sáp nấu chảy làm nước ... cũng vui thú lắm .Cây cột đèn .Một ngày kia các chú thợ điện đến đào lỗ và trồng một cây cột gồm nhiều ống trụ tròn lồng vào nhau ( như cây ăng ten của TV ) bằng nhôm sáng loáng . Cây cột này được trồng ngay bức tường tiếp giáp giữa nhà Hà Béo và nhà thằng Hiếu . Thế là có đèn đường . 



Buổi tối đầu tiên đèn đuốc sáng choang , cả con hẻm bừng lên như hội . Đèn là mặt trời thu nhỏ , cho đêm biến thành ngày . Người lớn ra đứng trước cửa nhà nói chuyện , con nít ùa ra chạy nhảy chơi đùa . Lần đầu tiên tụi nhỏ được vui chơi thỏa thích , không hạn chế tất cả các trò chơi bị gián đoạn lúc ban chiều . Giờ thì tha hồ tạt lon , nhảy dây , chơi u , rượt bắt , đá cầu , đá banh , đánh cờ .... Và ấn tượng nhất là cái hôm đầu tiên đó , tụi thằng Hiếu - nhà khá giả nhất trong xóm - đem vợt ra chơi đánh cầu lông . Nhìn tụi nó chơi mà thèm . Cũng may là cuối cùng tụi nó cũng biết san sẻ , bằng cách qui định ai đánh hụt , không qua mức ...3 lần thì thua và phải ra sân , nhường vợt cho đứa khác theo thứ tự . Nhờ vậy mà đứa nào cũng được mân mê cây vợt , được nếm trải cảm giác thú vị khi đánh trúng quả cầu , khi nghe mặt vợt rung lên , phát ra tiếng kêu pựt pựt rất đã tai ... Và đứa nào cũng thấy vui , thỏa mãn vì được ...chơi ké .Cái cột này đường kính thân chỉ chừng tấc rưỡi nên rất dễ leo trèo . Thế là nó cũng trở thành một món đồ chơi những khi ...ngồi bó gối ( hết trò để chơi ) . Ban đầu là táy máy leo thử . Sau là thách đố coi đứa nào trèo nhanh hơn , cao hơn . Đứa giỏi thì trèo như thợ điện , tức là chỉ dùng hai bàn tay , hai bàn chân mà bám mà leo như người khom lưng đi trên cột đèn .Đứa nào dở thì cứ áp người , ôm cột , dùng đùi mà kẹp , tay mà đu rồi hít dần lên thôi . Lên cao thì có thể buông thả hai tay để phô diễn sức mạnh cặp đùi và sự gan dạ của mình . Sau đó thì nới lỏng đùi ra mà thả người xuống lại . Việc này phải làm cho từ tốn , vì ma sát sinh nhiệt rất nóng . Đôi khi người lớn bắt gặp , thấy mấy đứa đu tòn ten chót vót quá sức nguy hiểm nên rầy la , xua đuổi , cấm đoán , dọa dẫm ... khiến " vận động viên " hết hồn , tuột cái rẹt cho lẹ , thế nào cũng nghe nóng rẫy ở vùng nhạy cảm mà không dám kêu và cũng chẳng chịu chừa . Cứ có dịp là leo .Nhà Hà Béo lại có trồng cây hoa trang trắng , rậm rạp cao hơn đầu tường , sát cây cột đèn ... nên thỉnh thoảng vài cái hoa lọt vào tầm ngắm và thế là " lên đường " sau vài cú kẹp đùi . Nhưng tụi mình có lý do để trèo " cao thượng " hơn là khi anh em tụi thằng Hiếu ( nhà nó vốn rất nghiêm , quản con chặt chẽ lại kín cổng cao tường rất khó tiếp cận , liên lạc thông tin ) bị quản thúc vô thời hạn mà mình thì lại đang cần có bạn để chơi . Thế là không có gì hay hơn cách leo cột đèn để len lén nhìn vào tuốt bên trong nhà mà tìm bóng dáng anh em nó để nháy nhó ra ám hiệu với nhau . Người lớn nghiêm khắc qui củ , nhưng tụi con nít cũng có thể nghĩ ra đủ trò ranh mãnh để " khắc chế " hóa giải chứ đâu có hiền !Đa phần tụi tôi hay chơi quanh quẩn gần nhà và gần cây cột đèn này nên ngoài chức năng chiếu sáng , " liên lạc thông tin " thì nó còn là nơi khắc ghi bao nhiêu là cảm xúc , kỷ niệm . Rất dễ tìm lại ký ức khi xăm xoi cây cột nhôm này . Nào là hình quả tim bị mũi tên đâm xuyên . Nào là tên các " cặp đôi hoàn hảo " . Nhưng phổ biến nhất vẫn là các biệt danh kèm theo bao nhiêu là câu ...bậy bạ mà chỉ có " đủ tuổi lớn " mới biết mắc cỡ, đỏ mặt .Theo thời gian , cây cột ngày càng cũ và chi chít thẹo cùng " dấu ấn không phai " đen thùi của lũ nhỏ . Dưới ánh đèn đường này , khi vào tuổi dậy thì , chúng tôi đã bao nhiêu lần ngồi túm tụm đàn hát , chuyện trò say sưa , chuyện xưa chuyện nay , chuyện trường chuyện lớp , chuyện học hành thi cử tương lai và nhất là chuyện tình cảm riêng tư mới mẻ đang diễn ra ... nhiều khi đến khuya lơ khuya lắc , sương lạnh trên vai . Mới đây , nó đã bị đốn hạ và thay bằng cây cột bê tông khác . Chứng tích vang bóng một thời đã bị xóa sổ hoàn toàn , rồi sẽ mất hút tựa như hình bóng của cô bé tên Chót năm nào .
DHQ

No comments:

Post a Comment