Tại sao không đề máy xe được?

Vào 1 ngày đẹp trời, tự nhiên ra xe đi làm, đi shopping đề máy xe hoài mà xe không nổ. Những phiền toái này hình như người lái xe nào cũng đã trải qua. Tại sao vậy?











Nếu chuyện này xảy ra, nguyên nhân đơn giản nhất có thể là do... quên trả cần số về vị trí “P.” Ðiều đã từng xảy ra khá nhiều lần đối với những người mới lái xe, quên để ý! 

Khi đã loại trừ nguyên nhân này, thì nhiều khả năng nguyên nhân là do battery.

 Ðây là bộ phận điện rất quan trọng, vì nó là nguồn cung cấp điện cho bộ phận đề máy, cung cấp điện chiếu sáng, audio... khi máy xe không nổ. Bình điện mà chết hay yếu thì xe không đề máy được, và vận hành mất ổn định. Lúc xe đang ngừng máy bắt đầu khởi động, bình điện cung cấp năng lượng để trục máy bắt đầu quay. Khi trục máy đã quay, kéo theo sự vận hành của các piston-xy lanh máy, hút nhiên liệu đốt để máy vận hành. Sau khi máy đã tự vận hành, xe sẽ tự động ngắt nguồn động lực từ bình điện. Ngược lại, lúc này máy xe sẽ thông qua bộ phát điện để nạp thêm năng lượng dự trữ vào bình battery.

Việc bình điện bị yếu gây phiền toái như đã kể trên. Nhiều người, nhất là phụ nữ và người già, không biết phải làm gì trong trường hợp này, phải kêu người thân trợ giúp, hoặc gọi dịch vụ kéo xe, vừa tốn tiền, vừa mất thì giờ. Ða phần, nếu có người giúp mình “câu bình” (hay jump start), tức là lấy bình của xe họ nối với bình của xe mình để giúp khởi động máy trở lại, thì xe có thể chạy lại bình thường. Do đó, nếu đi xe cũ, thì trong xe nên mua sẵn một sợi dây “jump start” (dây nối hai bình điện của hai xe với nhau) để sử dụng khi cần thiết, rất hữu ích.

Làm sao biết bình yếu? Một số xe có đèn báo bình yếu trên bảng điều khiển. Cách phát hiện thông thường nhất là khi mình khởi động máy, có tiếng máy quay mà xe vẫn không nổ máy được, thì ta có thể nghi ngờ là tại bình yếu. Ðể kết luận chính xác hơn thì phải đo bình. Một bình điện nếu có điện áp trong khoảng từ 9.6 V đến 12.6 V được xem là bình thường. Thấp hơn là yếu, đề máy sẽ khó nổ. Ngoài ra còn phải đo cả dòng (ampere) mới kết luận chính xác được. Do đó, cách tốt nhất là đem ra tiệm sửa xe để kiểm tra.

Thông thường, khi mua một bình điện mới, chỗ bán đều có bảo hành khoảng từ 2 đến 5 năm. Có nghĩa là tuổi thọ trung bình của một bình điện cũng phải cỡ đó. Tuy nhiên, có những “thói quen xấu” của chủ xe khiến cho tuổi thọ của bình giảm đi nhanh hơn nhiều. Một trong những nguyên nhân thường gặp là để cho bình hết sạch điện. Khi rời xe mà quên tắt đèn chiếu sáng, hoặc tắt đèn trong nội thất xe thì sau một thời gian bình sẽ cạn điện. Ngay cả việc ngồi trong xe tắt máy mà nghe radio, để quạt... cũng có thể làm mau hết bình điện. Hoặc xe để lâu ngày không đi cũng thế. Như đã nói trên, lúc xe chạy là lúc bình ắc qui được nạp lại. Ðối với những bình cũ, lâu ngày không được nạp điện thì sẽ tự động hết điện. 

Ðể tránh bị hết bình vì những nguyên nhân kể trên, trước khi rời xe nhớ lưu ý xem có quên để đèn hay không. Ði chơi xa, bỏ xe ở nhà không chạy thì nhớ nhờ người quen thỉnh thoảng cho xe nổ máy, chạy một lúc để bình được nạp trở lại. Bình càng cũ thì khả năng mau hết điện do không chạy càng mau. Lưu ý là để bình được nạp lại tương đối đầy, xe phải cho chạy liên tục ít nhất là nửa tiếng, và chạy trên freeway thì càng tốt.

Hiện nay, đa số loại bình điện đang được sử dụng đều là bình khô (không xài acid làm môi trường điện phân), cho nên gần như không phải chăm sóc gì. 

Thỉnh thoảng cũng nên quan sát các cọc bình điện, xem có bị đóng muối không. Nếu muối đóng nhiều có thể làm cọc tiếp xúc với dây dẫn không tốt, không ăn điện. Chỉ cần dùng nước nóng chùi sạch cọc bình là được.

Chuyện đề máy không nổ hay khó nổ còn có liên quan đến bộ phận khởi động xe, hay mô tơ đề. Mô tơ đề thực chất là một động cơ một chiều, dùng nguồn điện từ bình điện để khởi động động cơ xe. Khi ta tra chìa khóa xe vào ổ, vặn khóa tức là ta đang khởi động mô tơ đề. Lưu ý là khi xe đã nổ máy rồi, thì không được phép đề máy nữa, vì sẽ làm hỏng bộ đề. Ðã có những trường hợp xe nổ máy quá êm, người lái xe không biết xe nên cứ tiếp tục đề máy, làm hư luôn mô tơ đề máy! Thông thường thì bộ đề ít hư hỏng, có tuổi thọ khoảng 5 năm. Khi bộ đề sắp hư sẽ có những triệu chứng như khởi động nhiều lần mới nổ, bật công tắc không nghe tiếng máy mà chỉ nghe “click, click,” có tiếng động khác thường lúc khởi động... Khi gặp những triệu chứng khác thường, hãy đem xe ra tiệm để kiểm tra ngay.

Còn một nguyên nhân khiến xe không nổ máy được nữa đó là ổ công tắc chìa khóa xe bị hư, do lâu ngày bị mòn tiếp điểm. Tuy nhiên trường hợp này cũng ít xảy ra, và mình cũng không thể làm được gì để phòng ngừa. Hư thì chỉ việc thay mới là xong.

TML